شهرسازی عبارت است از، مطالعه، طرح ریزی و توسعه شهرها با در نظرگرفتن نیازهای اجتماعی، اقتصادی و کمک در حل مشکلات شهری در بسیاری از کشورها. برای مثال در کشور ما با افزایش جمعیت معضلات شهری بیشتر شده و با توجه به اهمیت این موضوع، وجود متخصصان شهرسازی برای حل مشکلات شهری بسیار لازم و ضروری است.

رشته‌ی شهرسازی علمی میان رشته ای است و از رشته های شاخه‌ی ریاضی فیزیک می باشد که ترکیبی از مهندسی، هنر، ریاضی، مدیریت می باشد. در چند دهه اخیر رشته مهندسی شهرسازی بسیار مورد توجه قرار گرفته است و خیلی از دانشگاه های معروف دنیا در این رشته دانشجو می پذیرد.

زیرا این رشته توانسته است کمک های بسیار زیادی به حل مشکلاتی که در سطح شهر با آن برمی‌خوریم داشته باشد. همان طور که گفته شد شهرسازی یک علمی میان رشته ای می باشد از این رو با دیگر رشته ها و مشاغل چون معماری، جامعه شناسی،اقتصاد،جغرافیاو … در ارتباط است و کار آن طوری است که به کمک کار بقیه ی رشته ها تکمیل می گردد و برای سازماندهی یک شهر نیاز به همکاری شهرسازان، اقتصاددانان، معماران، جامعه شناسان، جغرافیدانان و کارشناسان رشته های متعددی می باشد.

گرایش های رشته ی شهرسازی

رشته‌ی شهرسازی شامل چهار گرایش می باشد:

-رشته‌ی طراحی شهری

طراحی شهری فرآیندی است که به شکل‌دهی فیزیکی بافت‌های مختلف شهری و روستایی منجر می‌شود. طراحی شهری با رویکرد ساختارگرایی به ایجاد اماکن متعدد می‌پردازد. این فرآیند طراحی ساختمان‌ها، فضاها و چشم‌اندازها را در برمی‌گیرد و نهایتا جریانی را به راه می‌اندازد که به عمران و آبادی شهری کمک می‌کند.

-رشته‌ی برنامه‌ریزی شهری

برنامه ریزی شهری به معنای ساماندهی کالبدی – فضایی شهر است. ساماندهی کاربری زمین برای تأمین یک محیط کالبدی شایسته زندگی مدنی سالم را گویند، برخی هم آن را تلاشی دانسته اند که انسان برای تدوین اصولی در جهت پدید آوردن یک محیط کالبدی مدنی برای زندگی خود انجام می دهد.

-رشته ی برنامه ریزی منطقه ای

برنامه ریزی منطقه ای فرآیندی برای تلفیق برنامه های توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی با بعد فضایی در جهت تعادل بخشی میان سه عنصر انسان، فعالیت ها و فضا، در درون و بین مناطق به منظور دستیابی به الگوی آمایشی مناسب و پایدار است.

-رشته‌ی مدیریت شهری

به طور کلی، مدیریت شهری در استراتژی یک شهر، انسجام و همخوانی ایجاد می‌کند و انتظارات ذینفعان مختلف را به گونه‌ای که برنامه‌ها عملی و متناسب با واقعیت روزمره شهر باشد، متحد می‌کند. مدیریت شهری علاوه بر هموار کردن راه برای چشم انداز مشترک توسعه، می‌تواند برای شهرها و شهروندان بسیار سودمند باشد.

کار مهندسی شهرسازی چیست؟

– تهیه طرح و نقشه های محلی، شهری و منطقه ای و فرامنطقه ای

– انجام پروژه های طراحی و تفکیک اراضی

– تایید و نظارت بر نقشه های ساخت و ساز

– نظارت بر اجرای پروژه های ساختمانی و شهرسازی

– دادن مشاوره به مدیران و مسئولان در امور شهری

– طراحی و برنامه ریزی برای ایجاد انواع شهرک های مسکونی، تجاری و صنعتی

– برنامه ریزی و طراحی شهرک های جدید

– بررسی نتایج و اثرات انواع پروژه های عمرانی روی مسائل شهری و شهرنشینی

– برنامه ریزی و مدیریت سیستم حمل و نقل شهری و تلاش در جهت توسعه آن

– طراحی اولیه یا مجدد خیابان ها و معابر با هدف افزایش ایمنی و راحتی همه افراد جامعه و کاهش ترافیک و ازدحام

– برنامه ریزی و اخذ تدابیری برای کاهش اثرات سوء زندگی شهری

– مکان یابی عناصر و کاربری‌های گوناگون شهری

-طراحی منظر و محوطه سازی و فضای سبز

-توانایی راه‌اندازی و استفاده از سیستم GIS

-طراحی و برنامه‌ریزی برای شبکه‌های زیرساختی شهری مانند آب، برق و تلفن

-طراحی و مدیریت پروژه‌ها شهری با توجه به اصول حفظ محیط زیست

-بررسی ضعف ها و محدودیت های شهری و تلاش برای رفع یا به حداقل رساندن آن ها

بازارکار رشته‌ی شهرسازی

فارغ التحصیلان رشته ی شهرسازی در ایران، می توانند در سازمان ها و ادارات دولتی نظیر سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، شهرداری ها، وزارت کشور، استانداری ها و سایر ارگان های وابسته به وزارت کشور، وزارت مسکن و شهرسازی می توانند مشغول به کار شوند.

همچنین فعالیت در بخش خصوصی – در شرکت های مهندسین مشاور شهرسازی، معماری، برنامه ریزی منطقه ای و  …  زمینه شغلی مناسب دیگری برای مهندسان شهرسازی می باشد. در صورت داشتن سرمایه، تجربه و سایر شرایط لازم، مهندسان شهرسازی می توانند به طور مستقل به تاسیس شرکت مهندسی مشاور شهرسازی بپردازند. مهندس شهرسازی ۳ سال پس از فارغ التحصیلی می تواند در آزمون حرفه ای نظام مهندسی، شرکت کرده و به شرط قبولی در آزمون و ارائه سوابق کارآموزی مناسب پروانه اشتغال به کار مهندسی دریافت کند.

یکی از کارهایی که مهندس شهرسازی می تواند انجام دهد، این است که به عنوان کارشناس رسمی دادگستری به حل پرونده های مرتبط به حوزه کاری خود بپردازد. برای این امر باید در آزمون های مربوطه شرکت کرده و مدرک کارشناس رسمی از دادگستری دریافت کند.  با توجه به روند رو به رشد توسعه شهرها در کشور و لزوم بکارگیری متخصصان شهرسازی جهت برنامه ریزی، طراحی و اجرای پروژه های مرتبط، پیش بینی می شود در سال های آتی بازارکار  و فرصت های شغلی مناسبی پیش روی مهندسان شهرسازی باشد.

رشته‌ی شهرسازی در جهان

رشته مهندسی شهرسازی در سطح جهانی بازار کار خوبی دارد و به علت جدید بودن آن زمینه های کاری متفاوت و متنوعی را داشته و هنوز بازار کار آن اشباع نشده است. فارغ التحصیلان این رشته جز توانایی های یک مهندس شهرساز می‌توانند از نظر علمی و نظری و پژوهشی در خیلی از زمینه ها کارآمد باشند و در زمینه های طراحی و محاسباتی دقیق و تخصصی ایفای نقش کنند. با داشتن مدرک کارشناسی می‌توانند در بازار کار مشغول شوند و با مدرک دکترای تخصصی می توانند در دانشگاه ها و مراکز علمی و پژوهشی به عنوان عضو هیات علمی فعالیت کنند.

از جمله کشورهای خوب مهاجرپذیر برای ادامه تحصیل و مشغول به کار شدن می توان به کشورهای کانادا، آلمان، انگلیس،آمریکا، ایتالیا و ترکیه و … اشاره نمود که با داشتن توانایی و علم و مهارت کافی می توان در این کشورها با درآمد خوب مشغول به کار شد.

مهارت های مورد نیاز برای رشته‌ی شهرسازی

-تسلط بر مبانی نظری و عملی رشته ی شهرسازی

-داشتن خلاقیت، هوش بصری و فضایی

-داشتن دغدغه توسعه و اصلاح در محیط اطراف

-توانایی انجام کار در گروه، داشتن خلاقیت و توانایی کار تیمی

-تسلط بر نرم افزار های مختلف شهرسازی چون Autocad،ArcGIS،ArcGIS Pro،Google earth،Spss،Excel

-همچنین مهندسان شهرساز می توانند بر اساس علاقه با نرم افزار های گرافیکی چون فتوشاپ و ایلاستریتور و پاورپوینت برای پرزانته بهتر پروژه ها و از نرم افزار های مدلسازی چون اسکچاپ، رویت، سیتی انجین و نرم افزار های رندرینگ چون تویین موشن استفاده کنند.

شما می توانید انواع نرم افزار های مورد نیاز معماری و شهرسازی همچون: : Revit,Twinmotion,Autocad,Photoshop,illustrator,Powerpoint,Gis, CityEngine را از طریق آموزش های رایگان موجود در یوتیوب، آپارات، اینستاگرام گروه معماری و شهرسازی فیدار دنبال کنید.